Ustępowanie

            Podobno przysłowia są mądrością narodów. Myślę, że głupotą narodów również. Mamy w Polsce rewelacyjne powiedzenie – przysłowie: „ustąp głupiemu”. Gdyby to brać dosłownie to mamy idiotyzm w stanie czystym, zasadę samobójczą. Najkrótszy przepis jak popełnić polityczne i cywilizacyjne seppuku. Z drugiej strony, może ta zasada jest kluczem do naszej polskiej kultury i historii? Może fakt, że jesteśmy narodem który dostawał w dupę od wszystkich naokoło, który był bity, okupowany, wykorzystywany, rozkradany i oszukiwany, bierze się z przestrzegania tej – prawda, że prostej – zasady? Kilkadziesiąt razy w roku świętujemy przegrane bitwy i wojny, nieudane powstania, klęski i prześladowania. Nie umiemy wygrać żadnego poważnego meczu w piłkę, techniki uczymy się od Chińczyków, naukę importujemy z USA bo własnej nie jesteśmy w stanie stworzyć.

            Żaden zdolny Polak nie zrobi dla swojego kraju nic dobrego jeśli wcześniej nie ucieknie z niego gdzie pieprz rośnie i tam może zostać wybitnym i docenianym, a co ważniejsze: efektywnym. Może to proste: musiał w swoim kraju ustąpić głupiemu, albo całemu stadu głupich? I tak to trwa od wieków? Mądrzy uciekają, głupi zostają. Ustępujemy im miejsc, a oni je zajmują. Dlaczego nie? Może oni nie są tacy głupi? W Polsce głupi nauczyli się, że można żyć jak bażant wcale nie będąc mądrym. Są tego pewni. Efekty widać. Czy to idiotyczna mądrość naszego narodu jest źródłem tych efektów?  

            Podstawowa zasada przystosowania, przetrwania, jest taka: wspieraj to, co cię wspiera, niszcz to, co cię niszczy. Inaczej: wyeliminujmy głupich, albo oni wyeliminują nas. Brzmi mocno, ale tak to działa. Ustępowanie głupim to samoeliminacja, metoda samobójcza.

Takiej zasady nie ma chyba – oprócz Polaków - żaden naród. Są bogate, cywilizowane kraje, narody, które są tolerancyjne wobec wszystkich: ludzi różnych płci, ras, religii, poglądów politycznych, orientacji seksualnych…  żaden nie posunął się w tolerancji tak daleko jak my, Polacy: tylko my ustępujemy głupim. Tylko my tolerujemy głupich, więcej: wspomagamy ich i wspieramy. Ustępujemy im. Może  po prostu lubimy głupich?  Efekty widać, od wieków.

            Wszędzie na świecie ludzie rozumieją, że dawanie szansy i możliwości działania ludziom mądrym, kreatywnym, prospołecznym, to droga do wspólnej korzyści i rozwoju. U nas inaczej: my, Polacy, mamy jak zwykłe własną szkołę tworzenia „kapitału ludzkiego”, szkołę prostą i  - jak cały świat widzi – skuteczną, opartą na zasadzie prostej jak cep: ustąp głupiemu. 

            *

            Nadzieja w tym, że może nie wszyscy będą tej zasady przestrzegać, że wśród rosnącej liczby polskich głupców znajdzie się paru mądrych, którzy jakoś zablokują zasadę „ustąp głupiemu”, zmienią nasze narodowe mądrości.

            W teorii organizacji używa się dziś często metafory „organizacyjnego DNA”. Oznacza to pewien głęboki system przekonań i zasad, który kształtuje całość organizacji tak, jak biologiczne DNA kształtuje żywy organizm. Jeśli organizacyjne (albo kulturowe) DNA jest uszkodzone – produkuje niesprawną organizację, albo chory, debilny naród. Może w polskim kulturowym DNA jest taki chory fragment, sekwencja, która mówi „ustąp głupiemu”? Czyli kulturowa wada genetyczna. Można by ją usunąć przez jakąś genetyczną manipulację, usunięcie tego nieszczęsnego fragmentu, zastąpienie go czymś innym.

            Może wtedy, po kilku wiekach, nasz wspaniały naród będzie nieco mniej tolerancyjny wobec głupich, a za to będzie mądrzejszy? Może zrobimy jakieś udane powstanie (najlepiej przeciwko sobie samym) i wygramy je? Może zbudujemy nowoczesny polski samolot albo komputer? Wyślemy pojazd na Marsa? Stworzymy sprawny system komunikacji w miastach? Polskie uczelnie wyskoczą z piątej setki w rankingach do pierwszej pięćdziesiątki? Może jakiś polski uczony dostanie Nobla? Może przynajmniej Anty-nobla? Może nawet wygramy w piłkę z Niemcami, albo – pomarzyć dobra rzecz –  z Hiszpanami!?

            Możliwe. Musielibyśmy najpierw wychowywać polskie dzieci od małego tak, aby przestrzegały bez litości innej prostej zasady: "głupi chce rządzić? kopnij głupiego w mordę!" Powtarzam: bez litości. Może taki nowy fragment polskiego DNA mógłby pomóc?

            Pomyślicie: co za mrzonki, ale dureń! To niemożliwe. Tak, tak, macie rację, to głupoty. Ale po co ta złość? Pamiętajcie: głupiemu trzeba ustąpić.

            *

            Są narody, w których mądrzy systematycznie eliminują głupców i mają do tego odpowiednie narzędzia. Te narody stają się mądrzejsze i silniejsze. Są też narody, w których mądrzejsi ustępują głupim i są przez nich stopniowo eliminowani. Te narody stają się głupie i słabe. Po pewnym czasie narody silne eliminują narody głupie tak, jak kiedyś wyeliminowały głupców u siebie.

            Może w historii ludzkości jest taka zasada: społeczeństwa, które dobrowolnie ustępują głupim, wcześniej czy później będą musiały, wbrew swojej woli, ustąpić mądrym. My właśnie ustępujemy.

            I to w historii jest pocieszające.

           

            ***